Czy włodarz miasta lub gminy może rządzić zza krat? Wprawdzie nieczęsto ale zdarzają się przypadki, kiedy samorządowcy są podejrzani o poważne przestępstwa ale ten fakt jeszcze nie pozbawia ich mandatu. Jak na takie okoliczności przygotowany jest polski wymiar sprawiedliwości i prawo wyborcze?
Kiedy wójt, burmistrz czy prezydent miasta trafia do aresztu jego obowiązki w urzędzie przejmuje zastępca. Sam fakt bycia podejrzanym, otrzymanie zarzutów czy aresztowanie nie pozbawia włodarza mandatu ale tymczasowo uniemożliwia wykonywanie obowiązków. Oznacza to również, że za ten okres wypłacana jest pensja. Rada miasta lub gminy może obniżyć wynagrodzenie do minimalnego poziomu określonego w ustawie o samorządzie choć nie obligują ich do tego żadne przepisy, co najwyżej troska o finanse publiczne.
Co ciekawe sam fakt przebywania w areszcie przed ogłoszeniem prawomocnego wyroku nie pozbawia danej osoby praw wyborczych, co może prowadzić do niecodziennych sytuacji tak jak w przypadku wójta gminy Daszyna w woj. łódzkim. Mimo, że wójt usłyszał 92 zarzuty w tym wyłudzanie dotacji czy udział w zorganizowanej grupie przestępczej w czasie wyborów sprawa nadal była w toku. Wójt wystartował w wyborach i na dodatek je wygrał przebywając cały czas w areszcie.
Samo postępowanie w sądzie trwać może od kilku do nawet kilkudziesięciu miesięcy w zależności od stawianych zarzutów i stopnia skomplikowania. Pierwszy wyrok również nie oznacza zakończenia sprawy ponieważ jest jeszcze cała ścieżka odwoławcza przewidziana w polskim prawie. Dopiero po prawomocnym wyroku można mówić o procedurze wygaszenia mandatu ale też nie we wszystkich przypadkach.
- Dla prawa wyborczego znaczenie mają wyłącznie wyroki prawomocne, skazujące za przestępstwa umyślne, na kary pozbawienia wolności. Żeby było jasne - inny katalog kar jak np. grzywna, ograniczenie wolności - nie wchodzą w tym przypadku w grę - tłumaczy komisarz wyborczy w Wałbrzychu Dariusz Pająk.
W świetle nowej ustawy o samorządzie gminnym decyzję o pozbawieniu włodarza mandatu podejmuje sąd, który jednocześnie ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia o tym fakcie właściwego komisarza wyborczego z podaniem daty prawomocności.
- Kiedy taki dokument dotrze do komisarza wyborczego, ten w terminie do 14 dni informuje opinię publiczną o tym fakcie poprzez obwieszczenie między innymi w Biuletynie Informacji Publicznej. Taka informacja potwierdza fakt wygaśnięcia mandatu wójta, burmistrza czy prezydenta - mówi Dariusz Pająk.
Wraz z burmistrzem mandat traci wówczas jego zastępca, zatem konieczne jest ustanowienie tymczasowej władzy w mieście lub gminie.
- Do pełnienia tej funkcji wyznaczana jest osoba przez Prezesa Rady Ministrów. To nie jedyne zadanie Premiera, ponieważ w jego gestii jest zarządzenie wyborów nowego włodarza i ustalenie kalendarza wyborczego. Potem zadania z zakresu procesu wyborczego wykonuje komisarz wyborczy i biuro wyborcze - dodaje Dariusz Pająk.
Rozpisywane są wówczas nowe wybory, do których zgłaszać się mogą dowolni kandydaci, nie tylko osoby, które startowały w ostatnich wyborach. Proces przebiega tak jak w przypadku każdych wyborów z tą różnicą, że nowy włodarz kieruje samorządem nie pełne pięć lat a jedynie do końca bieżącej kadencji, czyli do momentu rozpisania wyborów w całym kraju.
plr
foto: pixabay
Zapraszamy Cię do współtworzenia portalu walbrzych24.com
Zrobiłeś film lub ciekawe zdjęcie? Masz ciekawy temat? A może miałeś sporo szczęścia i znalazłeś się w odpowiednim miejscu i czasie w centrum wydarzeń... bierz telefon w dłoń i nagraj film lub zrób zdjęcie, a później wyślij do nas.
Pisz na adres: redakcja@walbrzych24.com
Dodaj komentarz