Zwiedzamy region: Walim

Walim, to duża wieś rozciągającą się wzdłuż  rzeki Walimki  płynącej  wąską doliną, której zbocza porastają lasy mieszane, głównie świerkowe i bukowe.  Miejscowość zachowała układ typowej wsi łańcuchowej, jednak główna część Walimia ma charakter wybitnie miejski, przypominający o przemysłowej przeszłości…   
 

Pierwszą wzmiankę o Walimiu znajdziemy w księdze biskupa wrocławskiego z 1305 roku, gdzie figuruje nazwa Willa Walttheri, a to oznacza, że mamy tu do czynienia z ponad 700 letnią historią. Jak podają źródła, Walim najpierw wspaniale się rozwijał jako wieś związana z budową Zamku Grodno. 

W XVI w. rozwija się tu górnictwo rud srebra i złota, niestety i ten okres niszczy następna wojna, zwana trzydziestoletnią.  Wiek XVII, gdy właścicielami Walimia zostaje rodzina von Zedlitzów, jest okresem  wzrostu gospodarczego miejscowości. Powstają tu tkalnie i małe manufaktury specjalizujące się w bieleniu, farbowaniu i wykańczaniu płócien. Był to początek wielowiekowej tradycji tkackiej w Walimiu, która przetrwała aż do początku  lat 90. XX w.  
 

XIX i XX wiek to czas dla rozkwitu drugiej gałęzi rozwoju Walimia i Gminy Walim – turystyki.  Przepiękne krajobrazy Gór Sowich stają się wymarzonym miejscem do spacerów i odpoczynku, a górski klimat pozwala na rozwinięcie sieci wyciągów narciarskich i miejsc do uprawiania sportów zimowych. Powstają liczne miejsca noclegowe oraz restauracje. W latach 1913-1914 uruchomiona zostaje atrakcyjna kolejka elektryczna z Jugowic do Walimia, licząca około 5 km, która dowozi turystów i wczasowiczów, przyjeżdżających przepiękną trasą kolejową nr 285 i z Wrocławia, Świdnicy i Wałbrzycha.


 

W czasie II wojny światowej wcale nie maleje ruch turystyczny, dopiero gdy w 1943 roku zaczynają się w Górach Sowich prace związane z budową Podziemnego Kompleksu  Riese, Walim przestaje być mekką turystyczną, a staje się miejscem katorżniczej pracy i śmierci.   Celem prowadzonych na dużą skalę prac górniczych i budowlanych, było wykonanie połączonego ze sobą systemu obiektów – kompleksów składających się z części podziemnej i naziemnej. Na terenie budowy utworzono przedsiębiorstwo budowlane o kryptonimie “Olbrzym” (“Resie”). Tanią siłą roboczą byli jeńcy wojenni – Włosi, Rosjanie, i przymusowi robotnicy – Polacy, Rosjanie, Francuzi, Ukraińcy. Podziemne korytarze, dokładnie do dziś jeszcze niezbadane, pochłonęły kilkanaście tysięcy ofiar, pochowanych na cmentarzach Walimia, Kolc i Głuszycy.  Obecnie cmentarz w Walimiu jest miejscem pamięci narodowej. Wydzielona tam została Kwatera Ofiar Terroru Hitlerowskiego. W 1995 r. udostępniono do zwiedzania Sztolnie Walimskie. 
 

Osobną historię tworzą Zakłady Przemysłu Lniarskiego, które jeszcze pod koniec lat siedemdziesiątych należały do największych w branży. Produkowano tu do 12,5 mln. m. bieżących tkanin, głównie obrusów, ścierek i ręczników, które eksportowano do Australii, Nowej Zelandii, Hongkongu, Japonii, USA i większości krajów europejskich. Od połowy lat 80-tych zaznaczył się głęboki kryzys związany z utratą rynków zbytu na wschodzie, trudności z surowcami i wzrostem kosztów produkcji. Doprowadziło to w 1992 r. do postawienia zakładu w stan likwidacji.
 

Dziś Walim, w którym nie brakuje turystycznych atrakcji i jest świetną bazą wypadową w Góry Sowie, zaprasza turystów do aktywnego wypoczynku. To tu krzyżują się szlaki turystyczne Sudetów - piesze, rowerowe i narciarskie. W miejscowości zachowały się stare domy, w tym kilka szachulcowych, przypominających o tradycjach tkactwa chałupniczego na tych terenach oraz zabytkowe kamieniczki i kościoły: św. Barbary z 1548 roku, przebudowany na początku XIX wieku oraz kościół św. Jadwigi, pierwotnie ewangelicki, wybudowany w połowie XVIII wieku.

 

 

Otaczające Gminę Walim piękne krajobrazy, najstarsze w Polsce formacje skalne, lasy z bogatą flora i fauną, górski klimat i pełne tajemniczych historii zabytki sprawiają, że panują tu idealne warunki do uprawiania całorocznej turystyki i aktywnego wypoczynku. 

 

Zapraszamy do Krainy Sowiogórskich Tajemnic!

 

opr. pos
foto: Gmina Walim
redakcja@walbrzych24.com