Dziś odwiedzamy unikatowy obiekt w skali dziedzictwa kulturowego Europy – górską Twierdzę w Srebrnej Górze, będąca w XVIII wieku samowystarczalnym miastem dla
3 500 żołnierzy.
Twierdza powstałą w II połowie XVIII wieku (1765-1777). Była w tym czasie najnowocześniejszą fortyfikacją tego typu w Europie. Srebrogórska Twierdzas składa się z zespołu wznoszących się nad miastem fortόw z centralnie położonym Donjonem.
To 150 pomieszczeń romieszczonych na trzech kondygnacjach . Ogromne magazyny, studnie, zbrojownia, kaplica, więzienie, szpital, piekarnia, browar, warsztaty rzemieślnicze i prochownia czynił fort całkowicie samodzielnym i samowystarczalnym.
W forcie mieściło się 3 756 żołnierzy, olbrzymie zapasy amunicji, opału i żywności. W obrębie twierdzy wydrążono 9 studni, w tym najgłębsza (ok 80 m) na terenie fortu Ostróg. Po zakończeniu budowy twierdza była dobrze przygotowana do działań bojowych.
Swój chrzest bojowy twierdza przeszła w roku 1807, kiedy to do Srebrnej Góry nadciągnęła armia francuska dowodzona przez Hieronima Bonaparte młodszego brata Napoleona. Ciężkie walki zostały przerwane zawieszeniem broni i pokojem w Tylży. Po odbudowie zniszczeń dokonanych przez działania wojenne twierdza została pozostawiona w stan gotowości bojowej w 1850 roku, kiedy Prusy zostały zmuszone do uznania zwierzchnictwa Austrii.
W latach 1939-1941 utworzono tu karny obóz jeniecki. Więziono w nim polskich oficerów. Po wojnie twierdza została dość mocno zdewastowana, w 1966 część fotów zajęli harcerze z Hufca Dolnośląskiego. W 2002 r. powołano pierwszy w kraju Forteczny Park Kulturowy w Srebrnej Górze, jako kluczowy podmiot w działaniach na rzecz renowacji i zagospodarowania fortyfikacji.
Dziś fortyfikacje Srebrnej Góry są udostępnione dla zwiedzających tylko w ok. 25 % powierzchni (z ponad 100 ha).
Od dokładnie 20 lat odwiedzający mają przyjemność przyglądać się spektakularnym efektom prac konserwatorskich
i adaptacji umożliwiającej zwiedzanie coraz większej części zabytku. Nie chodzi tu o działania „kosmetyczne”. Przez górskie położenie 650-740 m n.p.m., ekstremalne warunki pogodowe jak i brak właściwej opieki w okresie po 1945 r. mury, bramy, sklepienia, system odwaniający wymagają gruntownej odbudowy. W niektórych miejscach odpadło nawet trzy metry muru w głąb.
Krok po kroku udostępnione są kolejne, najciekawsze części dzieł obronnych. W 2018 r. otwarto nową trasę zwiedzania, a w niej zaprezentowano wystawę dotyczącą artylerii fortecznej, izby żołnierskie, rekonstrukcję koła deptanego do poboru wody ze studni skalnej głębokiej na 63 m. Asysta przewodnika w historycznym mundurze oraz wolno biegająca zwierzęca części załogi (kozy i owce) to tylko niektóre atrakcje wzbogacające program zwiedzania.
Zapraszamy do Twierdy w Srebrnej Górze
Dodaj komentarz