W 1908 roku księżna Daisy von Pless odwiedziła jedną z koronczarek w Karkonoszach, w miejscowości Kowary (wówczas Schmiedeberg), od której dowiedziała się, jak nieciekawa jest sytuacja kobiet parających się tym rzemiosłem. Koronczarki pracowały w domach, a ich dochody były uzależnione od nieuczciwych pośredników (w wielkim skrócie – ale o tym innym razem). Daisy opisała los śląskich koronczarek w długim liście do niemieckiej cesarzowej, prosząc o wsparcie w swoim nowym przedsięwzięciu.
Zainteresowanie śląskimi koronkami wykraczało daleko poza granice prowincji.
Wystawiano prace koronkarek, poza wcześniej wymienionymi miejscami, także w Petersburgu, Scheweningen, Brukseli. W 1909 r. powołano nawet Deutscher Verein für schlesische Spitzenkunst (Niemieckie Towarzystwo Śląskiej Sztuki Koronkarskiej) o zasięgu ogólno niemieckim, liczące w drugim roku swego istnienia 178 członków (raczej członkiń). Jesienią 1911 r. towarzystwo to zorganizowało wystawę śląskich koronek w berlińskim Kunstgewerbemuseum. Najpilniejsze uczennice otrzymywały nagrody ufundowane przez samą cesarzową niemiecką, a honorową członkinią była m.in. następczyni tronu ks. Charlotte von Sachsen- Meiningen.
Panie z towarzystwa chętnie kupowały śląskie koronki, dzięki czemu wiele młodych, ubogich dziewcząt znajdowało zatrudnienie i niewielkie dochody. Pośrednicy jednak zarabiali na tym handlu krocie, a faktyczne autorki małych dzieł sztuki musiały się zadowolić marną prowizją. Do czasu kiedy sprawy w swoje ręce wzięła księżna Daisy.
W maju 1911 r. przejęła jedną z jeleniogórski szkółek i nadała jej nazwę Szkoły Koronkarstwa Księżnej von Pless (Spitzenschule der Fürstin von Pless). Kolejne szkółki koronczarskie księżnej powstały w Cieplicach Śląskich oraz Szklarskiej Porębie. Były to niewielkie spółdzielnie socjalne w prawdziwym tego słowa znaczeniu, w których dochód z całości sprzedanego produktu przeznaczany był na funkcjonowanie organizacji i jej członkinie. Według planów księżnej dochody ze sprzedaży miały być przekazywane na rzecz placówek opieki społecznej (domów starców, szpitali), z których pochodziły uczące się koronkarstwa.
Do nauki, która była bezpłatna, przyjmowano zarówno starsze kobiety, jak i młode dziewczęta. Szkoła księżnej liczyła około 150-170 uczennic. Już w sierpniu 1911 r. wystawa zorganizowana w Sali Bilardowej Grand Hotelu w Szczawnie-Zdroju wzbudziła zachwyt kuracjuszy, a miejscowa prasa zachwycała się artyzmem i oryginalnością śląskich wyrobów rękodzielniczych. W Hotelu Bristol w Berlinie koronki obejrzały cesarzowa i księżniczki z rodziny cesarskiej.W Jeleniej Górze księżna otworzyła elegancki sklep, w którym oferowano bardzo szeroki asortyment koronek, a który działał do 1935 roku.
Jak wynika ze zdjęć, w szkołach koronkarstwa Księżnej von Pless robiono przede wszystkim koronki klockowe i igiełkowe lub ich kombinacje. Pod okiem Daisy nie powstawały suknie (może pojedyncze sztuki), a raczej akcesoria: kołnierzyki, rękawiczki, mankiety, bordiury do chusteczek (i nie tylko), aplikacje oraz motywy koronkowe do wszycia w większą całość.
opr.plr
foto / źródło: Fundacja Ksieżnej Daisy von Pless
redakcja@walbrzych24.com
foto / źródło: Fundacja Ksieżnej Daisy von Pless
redakcja@walbrzych24.com
Komentarze