O tym, że Polak i Węgier to dwa bratanki wiedzą wszyscy. Nieliczni jednak orientują się, że najpiękniejszy zamek w Polsce był pod koniec XV wieku własnością króla Węgier, a jego herb odnajdziemy na jednym z zamkowych dziedzińców.
Po śmierci Jerzego z Podiebradów w 1471 roku tron Czech zdobył władca sąsiednich Węgier Maciej Korwin. Od 1478 kiedy władzę w Czechach objął Władysław II Jagiellończyk, Śląsk, a wraz z nim twierdza Książ i pozostałe zamki w Sudetach pozostały prowincją węgierską.
Mimo, że Książ był teraz własnością węgierskiej korony, Korwinowi nie od razu udało się objąć we władanie najważniejszy zamek Śląska. Król był zmuszony wypowiedzieć wojnę zbuntowanym braciom Janowi i Mikołajowi von Schellendorf, którzy zarządzali zamkiem jako burgrabiowie mianowani jeszcze przez króla Jerzego. 6 stycznia 1475 r. „czarne wojska” Korwina w sile 6 tysięcy piechoty i 1,5 tysiąca jazdy stanęły pod Książem. Rozpoczęło się oblężenie zamku. Pomimo zaciętej obrony, zdobycie Książa wydawało się kwestią czasu. Nie doszło jednak do tego, gdyż do obozu królewskiego dotarła wiadomość o uderzeniu tureckim na Węgry. W związku z tym przystąpiono do pertraktacji.
Za cenę prawdopodobnie wysokiej kontrybucji oraz przyrzeczeń ze strony zbuntowanej załogi, król odstąpił od oblężenia zamku i ze wszystkimi swoimi oddziałami wrócił na Węgry. Jan von Schellendorf nie dotrzymał jednak danego monarsze przyrzeczenia i powrócił do rozbójnictwa.
Maciej Korwin, łac. Matthias Corvinus, węg. Hunyadi Mátyás, zwany Sprawiedliwym, węg. Igazságos (ur. 23 lutego 1443 w Koloszwarze (obecnie Kluż-Napoka w Rumunii), zm. 6 kwietnia 1490 w Wiedniu) – król Węgier, Chorwacji od 1458 i Czech od 1469 roku, drugi syn Jánosa Hunyadyego, brat Władysława Hunyadyego. Był postacią nieprzeciętną. Przez jakiś czas wychowywany przez Grzegorza z Sanoka, okazał się zdolnym wodzem, wspaniałym organizatorem, mecenasem i faktycznym człowiekiem renesansu. Rozczytywał się w Biblii i utworach klasycznych pisarzy łacińskich. Często popierał ludzi nowych przeciw oligarchii możnych, rozwinął na szeroką skalę fiskalizm państwowy, posiadał najlepszą w owym czasie armię zaciężną, tzw. czarne wojsko, liczące ok. 30 tysięcy ludzi. Za panowania Macieja Korwina Węgry znalazły się u szczytu potęgi, jako główne królestwo jego państwa, jednak brak legalnego następcy tronu spowodował szybki rozpad imperium Macieja po jego śmierci.
Na początku 1482 r. doszło do nowej wyprawy zbrojnej na zamek Książ. Tym razem armię królewską, złożoną z wojsk węgierskich, wrocławskich i świdnickich, prowadził Georg von Stein. Pomimo zaciekłej obrony załogi Książa, opór ostatecznie złamano przy użyciu potężnych armat wrocławskich. Jan Schellendorf został w końcu pojmany, uwięziony, a następnie stracony, zaś zamek Książ wraz z przynależnościami (w tym Świebodzicami) stały się ponownie dominium królewskim zarządzanym przez bezwzględnego Georga von Steina. Na rozkaz węgierskiego dowódcy zburzono także dwa pozostałe zamki zarządzane wcześniej przez Schellendorfa – Rogowiec (Hornschloss) oraz Radosno (Freudenburg), tak aby już nigdy nie stanowiły siedziby rycerzy-rozbójników.
Od tego momentu obie twierdze przez kolejne czterysta lat należące do hochbergowskiego dominium Książ pozostawały w stanie trwałych ruin.
Od 1483 roku z woli króla Macieja Korwina królewskim burgrabią na Książu był jego zdobywca Georg von Stein (zm.1497). Ten były katolicki duchowny i otwarty na nowe trendy intelektualne humanista przebudował zamek, zamieniając większość pomieszczeń obronnych na mieszkalne. Stworzył tym samym podwaliny pod renesansową rezydencję. Z jego epoki pochodzi zachodnie skrzydło Czarnego Dziedzińca, do czasów przebudowy tylna część zamku. tzw. Trakt Macieja. Książem zarządzał do śmierci króla Macieja w 1490 roku.
Herby wszystkich historycznych właścicieli dzisiejszego Zamku Książ w Wałbrzychu można oglądać na ścianie północnej Czarnego Dziedzińca, gdzie w 1909 roku z okazji obchodów czterechsetlecia Hochbergów na Książu kazał je umieścić książę Jan Henryk XV Hochberg von Pless. W dolnym szeregu po prawej strony widzimy herb Macieja Korwina. Jako, że Polak-Węgier dwa bratanki, zapraszamy dziś do poznania okresu węgierskiego w historii Zamku Książ, który trwał 12 lat od 1478 do 1490 roku.
info i foto: Zamek Książ
redakcja@walbrzych24.com
redakcja@walbrzych24.com
Komentarze