50 lat Zamku Książ w Wałbrzychu

Obchody jubileuszu rozpoczną się w piątek (15 września) o godzinie 15:00 uroczystą sesją Rady Miejskiej Wałbrzycha, która tym razem nie odbędzie się nie w Ratuszu, ale wyjątkowo w książańskiej sali balowej. Radni będą mogli wysłuchać wystąpienia prezydenta Wałbrzycha, dra Romana Szełemeja na temat 50 rocznicy przyłączenia Książa do Wałbrzycha. Okolicznościowe wydawnictwo na ten temat zaprezentuje z kolei prezeska Zamku Książ w Wałbrzychu, Anna Żabska. Kulminacyjnym punktem piątkowej sesji będzie uhonorowanie Pani Dorothei Stempowskiej tytułem Zasłużonej dla Miasta Wałbrzycha

Na wspólny wniosek Zamku Książ w Wałbrzychu i Fundacji Księżnej Daisy von Pless, Rada Miejska Wałbrzycha podjęła  28 sierpnia uchwałę o uznaniu Pani Dorothei Stempowskiej za zasłużoną dla Miasta Wałbrzycha. Zamieszkała w Książu od urodzenia, jest ostatnią mieszkanką Wałbrzycha pamiętająca księżną Daisy von Pless. Przez całe życie przyświecała jej misja  budowania porozumienia między narodami polskim i niemieckim. Jej wysiłki i starania zostały docenione przez najwyższe władze obu krajów.     

Obchody jubileuszu będą kontynuowane w sobotę. W godzinach od 10:00 do 15:00 na terenie parku pod hasłem „Wałbrzych dla dzieci” zorganizowane będą gry i zabawy dla najmłodszych. Dla trochę starszych wielbicieli Książa na zamkowych tarasach odbędzie się gra terenowa, zaplanowana na godziny od 10:00 do 14:00. Grę zaplanowano dla 250 osób (50 pięcioosobowych drużyn), a zapisywać się można pod adresem info@ksiaz.walbrzych.pl.

Tego samego dnia o godzinie 14:30 na książańskim dziedzińcu honorowym wykonane zostanie grupowe zdjęcie Wałbrzyszan. -Serdecznie zapraszamy do udziału w tej wyjątkowej inicjatywie. Grupowe zdjęcie Wałbrzyszan będzie dystrybuowane m.in. na profilach Zamku Książ w mediach społecznościowych – namawia prezeska Książa, Anna Żabska.

Z kolei o godzinie 15:00 w ramach cyklu spotkań „O historii na żywo” organizowanego przez Zamek Książ i Fundację Księżnej Daisy von Pless, w tym samym miejscu z mieszkańcami spotka się zasłużona dla Wałbrzycha, Dorothea Stempowska. Spotkanie a tą „żywą legendą” poprowadzi prezes Fundacji Daisy, Mateusz Mykytyszyn, a wysłuchamy m.in. opowieści o nazistowskiej przebudowie zamku w latach 1944-45, a także wkroczeniu do Książa armii radzieckiej, których to wydarzeń Pani Dorothea była naocznym świadkiem. W razie deszczu spotkanie zostanie przeniesione do Sali Krzywej na drugim piętrze.

Obchody jubileuszu zakończą się w niedzielę, 17 września. Na ten dzień zaplanowano dwa punkty programu. O godzinie 9:00 w zamkowej kaplicy na parterze odprawiona zostanie Msza Święta w intencji Miasta Wałbrzycha i Zamku Książ. O godzinie 19:00 w Sali Maksymiliana rozpocznie się koncert „Fortepian na cztery ręce”. Wydarzenie którego gwiazdami będą M.Angel Rodriguez i Pedro Valero, odbywa się w ramach IX Dolnośląskiego Festiwalu Muzycznego. Zarówno na niedzielny koncert jak i sobotnie spotkanie z Panią Stempowska obowiązują zapisy pod adresem mailowym: info@ksiaz.walbrzych.pl.

Trochę historii

Od zakończenia II wojny światowej do 31 grudnia 1972 roku Książ jako osobna jednostka terytorialna znajdował się w granicach administracyjnych powiatu wałbrzyskiego. Na jej terenie znajdował się zespół zamkowy Książ, dziś zespół zamkowo – parkowy Zamek Książ w Wałbrzychu.

W okresie powojennym szukano pomysłu na zagospodarowanie zamku i otaczających go budynków, tarasów oraz przyzamkowego parku.

Od 9 maja 1945 roku do 30 czerwca 1946 Książ pozostawał w zarządzie Armii Czerwonej. W latach 1946 – 1947 pieczę nad zamkiem w Książu sprawowało Centralne Zjednoczenie Przemysłu Węglowego, a od 1947 swoją siedzibę miało w nim Powiatowe Centrum Sportu, Turystyki i Rekreacji.

W czwartek 30 listopada 1972 roku wydane zostało Rozporządzenie Rady Ministrów (Dz.U. 1972 nr 50 poz. 325) w sprawie zmiany granic niektórych miast stanowiących powiaty. W § 9. pkt. 3 dokumentu podpisanego przez Piotra Jaroszewicza, Prezesa Rady Ministrów napisano o włączeniu do miasta Wałbrzycha z powiatu wałbrzyskiego obszaru wsi Glinik i obszaru sołectwa Lubiechów, które obejmowało także tereny z zamkiem Książ i położoną w sąsiedztwie stadniną koni. Rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 stycznia 1973 roku. Powierzchnia Wałbrzycha została wówczas zwiększona do 8469.4976 ha (powierzchnia ewidencyjna) 8468 ha (powierzchnia według Głównego Urzędu Statystycznego). Tym samym Wałbrzych zyskał obecny kształt granic i stał się drugim pod względem wielkości miastem na Dolnym Śląsku po Wrocławiu. Obszary przyłączonej z początkiem 1973 roku wsi Glinik i sołectwa Lubiechów z Książem, stanowią nieco ponad 24%, a samego Książa ponad 8% obecnej powierzchni Wałbrzycha. Było to zatem duże przedsięwzięcie i trudno byłoby sobie dzisiaj wyobrazić Wałbrzych okrojony o blisko 1/4 powierzchni oraz z zamkiem Książ, Palmiarnią, czy obecnym Stadem Ogierów, znajdującymi się poza jego granicami. Zabieg ten wykonano w ramach przygotowywanej reformy administracyjnej kraju, która weszła w życie z początkiem czerwca 1975 roku i obowiązywała do końca 1998 roku. Najistotniejszym elementem reformy była likwidacja 314 powiatów oraz 17 województw i 5 miast wydzielonych: Warszawy, Łodzi, Krakowa, Wrocławia i Poznania. W ich miejsce wprowadzono podział kraju na 49 województw, w tym województwa wałbrzyskiego ze stolicą w Wałbrzychu, które przetrwało do 1998 roku.




Mateusz Mykytyszyn
foto: użyczone
redakcja@walbrzych24.com