Nowa Kronika Wałbrzyska - tom 8 i 9

Spotkanie rozpoczęły okolicznościowe przemowy prezesa Fundacji Museion Wojciecha Klasa, redaktora naczelnego obu tomów Piotra Reteckiego. Autorzy tekstów z obu tomów, a także współpracownicy Fundacji otrzymali dyplomy z podziękowaniem za współpracę. Zapowiedziano wydanie kolejnego, 10 tomu "Nowej Kroniki Wałbrzyskiej" na koniec 2024 r.

Zaprezentowana została tzw. historyczna prasówka, odczyt przetłumaczonych fragmentów wydania lokalnej gazety "Waldenburger Wochenblatt" z 16 marca 1904 r.,

Poniżej fragment gazety „Waldenburger Wochenblatt”. Ukazywała się ona jako samodzielne czasopismo od 1854 r. aż do 1922 r., choć od 1919 r. pod zmienionym tytułem „Waldenburger Zeitung”. W 1922 r. właściciel gazety, zmuszony powojenną inflacją, musiał połączyć się z czasopismem „Neues Tageblatt”, założonym w 1911 r., którego siedziba znajdowała się w gmachu obecnej Biblioteki pod Atlantami.  Zbiory tego czasopisma znajdują się m.in. w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu, a także w Internecie na stronie Jeleniogórskiej Biblioteki Cyfrowej.

Waldenburger Wochenblatt, środa 16 marca 1904 roku.
Redaktor Herman Peucker z Wałbrzycha. Druk Ferdinand Domel – także z Wałbrzycha.

Ogłoszenia!

Poszerzona oferta reklamowa w „Waldenburger Wochenblatt”. Nakład gazety: 13 600 tys. egzemplarzy. Zainteresowanych prosimy o zgłaszanie się najpóźniej we wtorki i piątki do 9 rano. Ogłoszenia zgłaszane przez telefon nie będą przyjmowane. Większe ogłoszenia, które wymagają skomplikowanych zdań, proszę zgłaszać kilka dni przed wydaniem.

Wieści ze świata

Wojna między Japonią a Rosją. 10 marca Japończycy zbombardowali Port Artur. Dowódca Portu raportował: skoro tylko wróg otworzył ogień, odpowiedziały nasze baterie. Bombardowanie trwało do 13:15,  wróg oddał 200 strzałów. W Stanach Zjednoczonych członek Kongresu Baker wypowiedział się przeciwko pomnikowi Fryderyka Wielkiego jako symbolu despotyzmu i militaryzmu.

Wieści z regionu

Wałbrzych, 15 marca 1904 r. 70 urodziny obchodził tego dnia poważany obywatel naszego miasta, radca szkolny Bigouroux. Mieszka on w Wałbrzychu od 15 lat i jest znany wszędzie dzięki swojej uprzejmości wobec wszystkich. Z tego powodu wiele osób z miasta i okolic brało udział w obchodach jego urodzin. Szczere pozdrowienia i życzenia urodzinowe były przekazywane wielce szanownemu Panu z wielu stron.

Informacje osobowe.

Asesor rejencji Kabirschky został mianowany sędzią w Ziębicach. Praktykant z poczty w Wałbrzychu Schulz został przeniesiony na stanowisko pierwszej klasy w wyższej dyrekcji poczty w Legnicy jako pracownik biurowy. Ponadto praktykant z poczty w Wałbrzychu Dohmen i sekretarz stanowiska telefonicznego na poczcie Köln zostali przeniesieni na stanowiska kierownicze poczty drugiej klasy w miejscowości Nowy Staw w powiecie malborskim.

W czwartek w zeszłym tygodniu Stowarzyszenie restauratorów Wałbrzycha i okolicy obchodziło 31-lecie istnienia. Z tej okazji w sali „Miejski Browar” odbyła się uroczystość, na które przyszła spora liczba członków wraz z rodzinami, pomimo niekorzystnej pogody. Nieobecni musieli później bardzo żałować swojej nieobecności, ponieważ uroczystość była bardzo chwalona. Pan Priebusch podał wszystkim gościom uroczysty posiłek. Każdy uczestnik bardzo chwalił zwartość kuchni i piwnicy. Przewodniczący stowarzyszenia Rothe wzniósł toast za cesarza. Kolejne toasty były dedykowane członkom zarządu i damom.

Prowadzone przez Rudolfa Thramsa Pierwsze Wałbrzyskie Stowarzyszenie Cytr dało w sobotę przedstawienie w domu strzeleckim. Program obejmował zarówno utwory na cytrę solo, jak i również zespołowe. Do współpracy pozyskano koncertmistrza Schwarza, który najpierw zagrał „Reverie” Es-Dur Vieuxtemps’a. W drugiej części zaprezentował on „Scenę baletową” Beriota. Pan Schwarz  wyróżniał się niezwykle piękną tonacją. Wykonanie nokturnu Es-Dur Chopina zostało przyjęte ogromnym aplauzem.

Górnictwo.

Jak podaje Wyższy Urząd Górniczy, w rejencji wrocławskiej w ostatnim kwartale 1903 roku wydobyto ponad milion dwieście czterdzieści cztery tysiące ton węgla, a sprzedano trochę ponad milion sto czternaście tysięcy ton. To więcej niż w trzecim kwartale tego samego roku, gdzie mieliśmy ponad milion sto sześćdziesiąt trzy tysiące ton wydobytego i ponad milion czterdzieści tysięcy ton sprzedanego węgla. Jeszcze rok wcześniej, w ostatnim kwartale 1902, było trochę mniej, bo wydobycie wynosiło ponad milion sto czterdzieści pięć tysięcy ton, a sprzedaż - ponad milion dwadzieścia osiem tysięcy ton. Więc, jak na to patrzeć, zarówno produkcja jak i sprzedaż węgla skoczyły o ponad 8 procent w porównaniu do roku 1902. Odnośnie zatrudnienia w tym sektorze, to w ostatnim kwartale 1903 roku pracowało ponad dwadzieścia trzy tysiące osób, wobec ponad dwudziestu dwóch tysięcy ludzi pracujących rok wcześniej.

Kolej.

Tory na położonej przy linii kolejowej Szczawienko – Mezimesti stacji kolejowej Konradów nie spełniają już stawianych wymagań. Ruch w ostatnich latach tak wzrósł, że niezbędne jest powiększenie dworca. Rozbudowa powinna się zacząć wraz z początkiem tego lata. Koszt rozbudowy wyniesie 80 tys. marek. Na dworcu Gorce przy linii Podgórze - Sędzisław planowana jest budowa jeszcze w tym roku toru rozjazdowego. Jest to konieczne na skutek dużego obciążenia stacji przez pociągi pospieszne i osobowe, jak również pociągi towarowe. Ponieważ budowa wymaga usunięcia sporej ilości gruntu, koszt wyniesie ok. 100 tys. marek.

Powiatowy weterynarz odnalazł w miejscowości Wäldchen  zdechłego bezpańskiego psa i na skutek tego nakazał wszystkie psy z gmin i dóbr dworskich Wäldchen, Jugowa, Niedźwiedzice, Zagórze, Schenkendorf, Dziećmorowice, Rusinowa, Bärengrund, Kamieńsk, Glinica, Jedlina-Zdrój, Suliszów, Olszyniec i Jedlinka trzymać w zamknięciu przez okres trzech miesięcy od 12 dnia tego miesiąca, to znaczy pies musi być na łańcuchu bądź zamknięty. Psy, które na tym obszarze na czas trwania zarządzenia zostaną znalezione biegające luzem przez policję, mogą zostać zabite.

W gospodzie „Zur Brauerei” w Starym Lesieńcu odbyło się w czwartek wieczorem zebranie przedstawicieli gminy. W agendzie znajdowało się ustalenie projektu budżetu gminy na nowy rok. Wybory uzupełniające do przedstawicielstwa gminy odbędą się 23 marca w gospodzie „zur Brauerei”.

W poprzedni poniedziałek wybrano zastępców przedstawicieli gminy Podgórze. Na klasę III pana doktora Heinelta z 37 głosami, na klasę II właściciela domu Hillmanna z 20 głosami. Wybór przedstawiciela I klasy nie mógł się odbyć na skutek nieobecności uprawnionych do głosowania przedstawicieli. Frekwencja na zebraniu była niska.

Na odbytym w niedzielę o godzinie 17 walnym zebraniu miejscowego oddziału Biały Kamień Niemieckiego Stowarzyszenia Floty w „Preußische Krone” było obecnych wielu panów i dam. Na zebraniu pastor Pätzold z Boguszowa odczytał opis podróży w krajach nordyckich – ilustrowanych za pomocą zdjęć, co było zapowiedziane w zaproszeniu. Po przywitaniu zebranych przez przewodniczącego pana Krause i wzniesieniu przez niego toastu za cesarza Wilhelma II, zebranym przekazano przeróżne doniesienia, z których szczególnym zainteresowaniem cieszyły się informacje statystyczne na temat niemieckiej floty i jej pozycji wobec innych potęg morskich, jak również informacje na temat rozrostu stowarzyszenia. Założone w 1889 r., liczyło wówczas 633 tys. członków, w tym 1530 z powiatu wałbrzyskiego.

W czwartek w zeszłym tygodniu 50-lecie działalności zawodowej obchodził w Mieroszowie brygadzista murarski Hermann Ilchmann. Jak podaje gazeta „Friedländer Wochenblatt” jubileusz obchodzono w sali niejakiego Ledera. Na uroczystość przybył pracodawca jubilata, przedstawiciele cechów murarskich z Mieroszowa i Boguszowa, oraz pokaźna liczba osób pracujących w tym zawodzie. Jubilat otrzymał w prezencie cenny zegarek kieszonkowy, a cech murarzy podarował mu 50 marek. Pracę Ilchmanna docenił sam król swoim ukazem gabinetowym z 10 lutego 1904 r.

W raporcie policyjnym czytamy, że w lutym 1904 r. do miejscowego aresztu doprowadzono 25 osób, w tym jedną za oszustwo, 6 za żebractwo, jedna za prostytucję, pięć za wywołanie zakłócających spokój hałasów i za naruszanie porządku publicznego, trzy na skutek skazania w Izbie Pracy w Świdnicy, 3 na skutek odbycia kary wojskowej, 6 na skutek odbycia kary policyjnej. Do urzędu meldunkowego trafiły 272 osoby w celu zameldowania się, w tym 145 ewangelików, 125 katolików, a dwie osoby wyznania mojżeszowego. W celu wymeldowania się zjawiło się 258 osób, w tym 132 ewangelików, 121 katolików i jedna osoba wyznania mojżeszowego, a 4 osoby innego wyznania. W granicach miasta przeprowadziło się 115 osób. 29 lutego liczba mieszkańców miasta wynosiła 15 262 osoby. Liczba ta obejmuje również osadzonych w aresztach sądowym i policyjnym oraz osoby przebywające w szpitalach, hotelach, gospodach i schroniskach. W lutym urodziło się 39 dzieci (22 wyznania ewangelickiego, 15 wyznania katolickiego, jedno ewangelicko-luterańskiego, jedno starokatolickiego), odnotowano także 42 zgony niemowląt, w tym jedno dziecko urodzone martwe. Spośród 15 dzieci zmarłych w przeciągu pierwszego roku życia, troje nie miało możliwości skorzystania z opieki lekarza.

A teraz czas na Reklamę!

Jedynie 10 fenigów kosztuje bluzka! Jej kolory to prawdziwe kolory z firmy Wilhelma Braunsa z Quedlinburga w Saksonii. Brauns oferuje ponadto wspaniałe firany w kolorze kremowym, a używane ubrania wyglądają jak nowe dzięki farbom do materiałów.

Fabryka pieców Carla Reimanna z Górnego Wałbrzycha poszukuje do pracy robotnicę, jak również większą liczbę praktykantów w wieku od 14 do 16 lat.

Hotel „Schwert” ze Szczawna-Zdroju poszukuje praktykanta na stanowisko kelnera. Ten sam hotel poszukuje również dorożkarza omnibusu na cały sezon.

Klub rowerowy „Eiche”, czyli dąb, organizuje uroczystość w Podgórzu w gospodzie „zum Tiefbau” w sobotę 20 marca. Impreza odbędzie się z okazji 7 rocznicy założenia klubu. Wstęp 25 fenigów, początek punktualnie o godzinie 19.

Rzeźnik Hermann Leopold z Kamieńska oferuje na sprzedaż młodą krowę, w cenie 40 fenigów za funta, do odbioru w czwartek wcześnie rano.

Wózek dziecięcy razem z materacem jest do kupienia tanio przy ulicy Konopnickiej 11 w Wałbrzychu.

Księgarnia Drobniga z Wałbrzycha poleca lepszy wybór książeczek do śpiewu i modlitwy dla osób podchodzących do konfirmacji.

Wilhelm Klimanek oferuje swoje usługi w zakresie naprawy maszyn do szycia. Jego zakład znajduje się przy ulicy Mickiewicza 38 w Wałbrzychu.

Ogłoszenie gminy Podgórze: podatnicy zalegający z podatkami za miesiące styczeń, luty i marzec 1904 r. powinni uregulować zaległości w przeciągu trzech dni pod groźbą kary. Podpisano: przewodniczący gminy Burghardt.



opr. adm
foto: użyczone
redakcja@walbrzych24.com